علمی - پژوهشی
Interdisciplinary research
محمّد ترکان؛ سید روح الله موسوی زاده
چکیده
بیماری های صعب العلاج در ابعاد مختلف اقتصادی، خانوادگی، اجتماعی و روانی، تغییرات شدیدی را در بیمار و خانواده اش ایجاد می کند. این تغییرات در باورهای دینی بیمار منجر به تعارضات معنوی گسترده ای می شود. تعارضات معنوی در گستره بیماری های صعب العلاج موجب ایجاد باورهای نوپدیدی گردیده است. تأکید سازمان بهداشت جهانی مبنی بر وجود سلامت معنوی ...
بیشتر
بیماری های صعب العلاج در ابعاد مختلف اقتصادی، خانوادگی، اجتماعی و روانی، تغییرات شدیدی را در بیمار و خانواده اش ایجاد می کند. این تغییرات در باورهای دینی بیمار منجر به تعارضات معنوی گسترده ای می شود. تعارضات معنوی در گستره بیماری های صعب العلاج موجب ایجاد باورهای نوپدیدی گردیده است. تأکید سازمان بهداشت جهانی مبنی بر وجود سلامت معنوی به عنوان بعد چهارم سلامت در کنار ابعاد جسم، روان و اجتماع، لزوم بازخوانی فرمایش های امام علی علیه السّلام در رفع تعارضات معنوی نوظهور را دوچندان می کند. در این بین، مسأله «عدالت» در ایجاد این تعارضات نقش بسزایی دارد. تجارب بالینی نگارندگان در بررسی این مقوله در ریز موضوعاتی همانند علت بیماری، خداوند و بیماری، حکمت بیماری، شر بودن بیماری، اعمال انسان و بیماری، در قالب سؤالاتی همچون « چرا من؟ چرا من که خوب بوده ام؟ چرا اکنون؟ چرا کودک من؟» در حوزه سلامت معنوی حکایت دارد. در این پژهش، مسأله عدالت، ضرورت قوانین طبیعی، رابطه متقابل شر و بیماری، قوانین لایتغیر الهی در ابتلا به بیماری از منظر نهج البلاغه متناسب با تعارضات معنوی عدالت بیماران در راستای سلامت معنوی آنان مورد تحلیل فلسفی و دینی قرار گرفته است.
علمی - پژوهشی
محمد مهدی شاهمرادی فریدونی؛ رقیه حبیب پور گودرزی
چکیده
زهد کوششی آگاهانه برای گسستن از وابستگی‌ها و تعلقات گذرا و سبکبار ساختن خود برای پیمودن سریع‌تر راه کمال است. اما برخلاف معنای فوق، برخی از افراد، زهد را به معنای تارک دنیا شدن، نشستن درگوشه عزلت و از نعمت‌های دنیایی خود را محروم ساختن تعبیرکرده‌اند. با این شرایط، ضرورت توجه به شناخت صحیح مفهوم زهد و زندگی زاهدانه اهمیت بسیاری ...
بیشتر
زهد کوششی آگاهانه برای گسستن از وابستگی‌ها و تعلقات گذرا و سبکبار ساختن خود برای پیمودن سریع‌تر راه کمال است. اما برخلاف معنای فوق، برخی از افراد، زهد را به معنای تارک دنیا شدن، نشستن درگوشه عزلت و از نعمت‌های دنیایی خود را محروم ساختن تعبیرکرده‌اند. با این شرایط، ضرورت توجه به شناخت صحیح مفهوم زهد و زندگی زاهدانه اهمیت بسیاری می‌یابد. آنچه در حوزه اسلامی درباره زهد مورد توجه است، آن چیزی است که برگرفته از اعتقادات، یعنی مبتنی بر قرآن و کلام معصومان است. در این میان نهج البلاغه دارای پندها و حکمتهای بسیاری در این باره هست. پژوهش‌های متعددی از زهد صورت‌گرفته اما ارائه تئوری براساس نهجالبلاغه مورد توجه قرار نگرفته است. براین اساس در پژوهش حاضر با استفاده از روش داده بنیاد که نتیجه آن خلق نظریه است مفهوم زهد در نهجالبلاغه به عنوان منبع دستیابی به یک تئوری مورد مطالعه قرار گرفت تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که مقوله‌های خشوع در برابر خالق، شناخت و آخرت‌گرایی به عنوان عوامل علّی و دل نبستن به غیرخدا، تقوی، مهار نفس و الگو‌پذیری از اولیای الهی، پرهیز از دنیاطلبی و دنیاگریزی به عنوان عوامل زمینه‌ساز و مقوله‌های بخل، حرص، اسراف، رذالت، ناخرسندی یا نارضایتی از زندگی و افراط و تفریط به‌عنوان عوامل مداخله‌گر و خویشتن داری، صرفه‌جویی، قانع بودن و صبور بودن به عنوان راهبرد و سعادتمندی و حسابرسی آسان، قرب الهی و تقویت دینداری به عنوان پیامدهای زهد در نهجالبلاغه می‌باشند. مقوله محوری این بررسی «بی رغبت بودن در دنیا» است که مقولات فوق را دربرمی‌گیرد.
علمی - پژوهشی
Literary and aesthetic lexical issues
محمد عترت دوست؛ حسن زرنوشه فراهانی
چکیده
یکی از وجوه اعجاز و بلاغت سخنان امام علی(ع)، چندبُعدی بودن آنهاست بدین معنا که کلام آن حضرت در عین برخورداری از صنایع و آرایه های مختلف ادبی و بلاغی، در میدان‌های مختلف و حتی متضاد معنایی نیز جلوه گر شده و کاربست معنایی دوچندانی پیدا کرده است. نمونه تلاقی این دو مشخصه را می توان در کاربست صنعت بلاغی «آیرونی» مشاهده نمود که برخی ...
بیشتر
یکی از وجوه اعجاز و بلاغت سخنان امام علی(ع)، چندبُعدی بودن آنهاست بدین معنا که کلام آن حضرت در عین برخورداری از صنایع و آرایه های مختلف ادبی و بلاغی، در میدان‌های مختلف و حتی متضاد معنایی نیز جلوه گر شده و کاربست معنایی دوچندانی پیدا کرده است. نمونه تلاقی این دو مشخصه را می توان در کاربست صنعت بلاغی «آیرونی» مشاهده نمود که برخی آن را «وارونه سازی» معنای واژه دانسته‌اند. آنچه در این آرایه بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، قرار گرفتن دو عنصر متضاد معنایی ـ لفظی در کنار همدیگر برای غافلگیر کردن مخاطب و در عین حال القاء پیامی مهم است. در این مقاله تلاش شده ضمن ارائه تعریفی دقیق از صنعت بلاغی آیرونی، با شناسایی نمونه هایی از تجلّی آن در خطبه‌های نهج البلاغه و تحلیل مفهومی چرایی استفاده از آن، جلوه دیگری از اعجاز لفظی و معنایی کلام امام علی(ع) را مورد توجه قرار داده و یکی دیگر از صنایع ادبی به کار رفته در نهج البلاغه را بازخوانی کنیم. یافته های تحقیق نشان می دهد صنعت آیرونی در دو نوع کلامی و ساختاری در نهج البلاغه کاربست فراوانی داشته که بیان جملات متناقض نما، کلامهای کوبنده، پنهان کاری های عامدانه، خودستایی، غیب گویی، تجاهل آگاهانه و یکسان دانستن دو چیز ناهمگون، برخی از این موارد است.
tecnical journal
Examine sermons and letters separately
لیلا قنبری؛ فاطمه قادری؛ رضا نجفی
چکیده
اسم تفضیل برای بیان اشتراک دوچیز دریک صفت همراه با زیادی این صفت دریکی ازاین دو می‌باشد. این اسم در حکمتهای نهج البلاغه در موارد زیادی در اصل و باب خودش یعنی برتری بین دوچیز یا بیشتر به کاررفته است اما موارد دیگری نیز وجود دارد که درغیر معنای خودش به کاررفته و برای تحلیل کارکرد آن، علاوه بر مدّ نظر قرار دادن این نکته که اسم تفضیل مورد ...
بیشتر
اسم تفضیل برای بیان اشتراک دوچیز دریک صفت همراه با زیادی این صفت دریکی ازاین دو می‌باشد. این اسم در حکمتهای نهج البلاغه در موارد زیادی در اصل و باب خودش یعنی برتری بین دوچیز یا بیشتر به کاررفته است اما موارد دیگری نیز وجود دارد که درغیر معنای خودش به کاررفته و برای تحلیل کارکرد آن، علاوه بر مدّ نظر قرار دادن این نکته که اسم تفضیل مورد بحث از اسم تفضیل‌هایی است که خود ازفعل مورد مفاضله بر وزن «أفعل» ساخته شده و یا اسلوب تفضیلی ترکیبی است که با به کارگیری یکی از الفاظ اشد، أکثر، أقل و..... به همراه مصدر فعل مورد نظر در قالب تمییز آورده شده؛ باید به ساختار نحوی متفاوت هر کاربرد توجّه داشت؛ اینکه کلامی که در آن اسم تفضیل نکره و همراه با «مِن» تفضیلیه به کار گرفته شده باشد؛ یا به اسمی نکره یا معرفه اضافه شده و یا اسم تفضیل با« ال» آورده شود که دراین صورت اغلب به عنوان صفت برای اسم قبل ازخودآورده می شود و به نظر می رسد معنای تفضیلی خودرا نداشته باشد که نگاه ساختارگرایانه به کاربرد اسم تفضیل در هریک از وجوه فوق، یکی از مهمترین راه‌ها برای کشف معنای مورد نظر صاحب سخن است. این پژوهش برآنست ضمن بیان قواعد مربوط به اسم تفضیل وحالات مختلف آن به بررسی موردی برخی حکمتها پرداخته وباتوجه به تحلیل ساختاری ومعنایی اسم تفضیل ، نمود آن درترجمه این حکتها رابیان کند وبه نقد وبررسی ترجمه ها نیز بپردازد.
علمی - پژوهشی
Alavi teachings taken from Nahj al-Balaghah
ناصر محمدی؛ حسن عباسی حسین آبادی
چکیده
بدون تردید در زندگی ترسی بالاتر از ترس از مرگ نیست و این ترس بزرگترین دغدغه خاطر هر انسانی است؛ چراکه آدمی به بقاء و حیات جاوید متمایل است و تصور فنا و نابودی برایش سخت و ناگوار است. این مقاله به روش توصیفی و اسنادی و با تکیه بر تحلیل محتوا به این نتیجه رسیده است که؛ «چرا از مرگ می‌ترسیم؟» در کلام امام(ع) به «چرا باید از مرگ ...
بیشتر
بدون تردید در زندگی ترسی بالاتر از ترس از مرگ نیست و این ترس بزرگترین دغدغه خاطر هر انسانی است؛ چراکه آدمی به بقاء و حیات جاوید متمایل است و تصور فنا و نابودی برایش سخت و ناگوار است. این مقاله به روش توصیفی و اسنادی و با تکیه بر تحلیل محتوا به این نتیجه رسیده است که؛ «چرا از مرگ می‌ترسیم؟» در کلام امام(ع) به «چرا باید از مرگ بترسیم؟» قابل تحویل است. حضرت امیر(ع) در جایجای نهجالبلاغه درصدد ترسیم تصویری ترسناک از ایّام متصل به مرگ، خود مرگ و حوادث پس از مرگ است. گویا این تصویرسازی در راستای یک هدف اخلاقی؛ یعنی رفع غفلت از نوع انسان است که دنیازدگی وجه غالب اوست. ترس از مرگ به هفت دلیل است که به سه دلیل فروکاسته می‌شود. ضعف شناخت و کوتاهی فهم از درک حقیقت مرگ؛ تصور جسم به‌عنوان حقیقت انسان و خود واقعی؛ و سوم ترس از گناه و عدل الهی که بهواقع ترس از خود است. اما راههای غلبه بر این ترس پنج راه جزئی است که به دو راهحلّ کلی قابل تقسیم است. یک راه نظری که عبارت است از تقویت شناخت و آگاهی از فلسفه مرگ و زندگی؛ عبرت و آگاهی از مرگ دیگران و آگاهی از بیهودگی ترس از مرگ. و یک راه عملی که آمادگی و تدارک از برای مرگ است از طریق عمل صالح و مرگ ارادی.
علمی - پژوهشی
The sciences and scientific propositions mentioned in Nahj al-Balaghah
روح اله ندری
چکیده
نهجالبلاغه به عنوان یک گنجینه ارزشمند برای خداشناسی متشکل از پاسخ‌های دقیق علمی امام علی (ع) به مجهولات دنیایی که در ذهن بشر حادث شده است می‌پردازد. این دایره المعارف در واقع گنجینه‌ای برای تمامی علوم می باشد که امام با دانش متکی به کلام وحی و نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) و با بیان مستندات علمی به شبهات ایجاد شده پاسخ میدهد. یکی ...
بیشتر
نهجالبلاغه به عنوان یک گنجینه ارزشمند برای خداشناسی متشکل از پاسخ‌های دقیق علمی امام علی (ع) به مجهولات دنیایی که در ذهن بشر حادث شده است می‌پردازد. این دایره المعارف در واقع گنجینه‌ای برای تمامی علوم می باشد که امام با دانش متکی به کلام وحی و نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) و با بیان مستندات علمی به شبهات ایجاد شده پاسخ میدهد. یکی از شاخه‌های علوم که امروزه به نام زمین‌شناسی و بر پایه مطالعات سیاره زمین پایه‌گذاری شده است پیرامون پیچیدگی‌های پیدایش زمین و زیرشاخه‌های زمین‌شناسی بحث می‌کند. در عصر حاضر گزارههای متعددی توسط دانشمندان علوم زمین عنوان شده است که با ارائه مستندات برگرفته از تجهیزات نوین و ابزارهای تخصصی اثبات‌هایی برای این گزارههای علمی ارائه شده است. این در حالیست که امام علی (ع) با بهره‌گیری از قرآن و دانش الهی خود در چندین بخش از خطبه‌های نهجالبلاغه و با بیانی شیوا این مباحث را تبیین نموده است. در این مقاله با بررسی گزارههای علمی زمین‌شناسی و انطباق قطعیت آن با روابط علی و معلولی در کلام امیر(ع)، ایمان به جایگاه امام معصوم (ع) حاصل می‌شود و در نتیجه، با افزایش بصیرت و معرفت می‌توان به قدرت خالق یکتا در آفرینش حکیمانه و ایجاد انسجام و نظم در جهان هستی پی برد و به توحیدی آگاهانه دست یافت و این نهایت کمال و سعادت برای انسان می‌باشد.
علمی - پژوهشی
Linguistics and the language of hadiths in Nahj al-Balaghah
عبدالوحيد نويدي؛ محمد علي آذرشب
چکیده
نظريه‌های زبانشناسی، ابزارهای مفيدی برای تحليلِ متون ادبی پيشروی پژوهشگران قرار داده است. يكی از اين نظريهها، نظرية انسجام متنی است كه روابط ميان عناصر مختلف يك متن را در دو سطح دستوری و واژگانی مورد بررسی قرار میدهد. با توجه به اينكه، سبك، محتوا، بلاغت و فصاحت نهجالبلاغه همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و هست؛ مقالة ...
بیشتر
نظريه‌های زبانشناسی، ابزارهای مفيدی برای تحليلِ متون ادبی پيشروی پژوهشگران قرار داده است. يكی از اين نظريهها، نظرية انسجام متنی است كه روابط ميان عناصر مختلف يك متن را در دو سطح دستوری و واژگانی مورد بررسی قرار میدهد. با توجه به اينكه، سبك، محتوا، بلاغت و فصاحت نهجالبلاغه همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و هست؛ مقالة پيشرو بر آن است تا با استفاده از روش توصيفی تحليلی، عناصر انسجام دستوری را در سه حوزه ارجاع، حذف و جانشينی در خطبة 222 نهجالبلاغه مورد بررسی و تحليل قرار دهد و از اين طريق، ميزان انسجام و پيوستگي آن را تبيين كند. از مهمترين نتايج به دست آمده اينكه خطبة موردنظر از انسجام و پيوستگی بالايی برخوردار است و در ميان عناصر انسجام دستوری، عنصر ارجاع بيشترين عامل انسجامبخش خطبه به شمار میرود. در ميان عناصر ارجاعی، ارجاع ضميری به ويژه ضماير غايب از بسامد بالايي برخوردار است و با توجه به موضوع خطبه كه توصيف ويژگیهای بندگان و اهل ذكر است، بيشتر ارجاعات ضميری نيز بههمين دو مرجع برمیگردد. ساير عناصر انسجام دستوری با وجود بسامد پايين، در انسجام متن خطبه نيز تأثيرگذار بوده است.
)
