علمی - پژوهشی
محسن رفعت
چکیده
دوگونگی اخلاق و سیاست از جمله نظریات در باب نسبت اخلاق و سیاست تلقّی می‌شود. رهیافت اندیشه حکومتی امامعلی(ع) چنین است که سیاست بدون پشتوانه اخلاق آسیب‌های مختلف فردی و اجتماعی را به‌همراه دارد. این پژوهش با مداقّه بر اندیشه امامعلی(ع) و با تأکید بر فرازی از خطبه شقشقیه نهج‌البلاغه و به‌روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی تحلیلی ...
بیشتر
دوگونگی اخلاق و سیاست از جمله نظریات در باب نسبت اخلاق و سیاست تلقّی می‌شود. رهیافت اندیشه حکومتی امامعلی(ع) چنین است که سیاست بدون پشتوانه اخلاق آسیب‌های مختلف فردی و اجتماعی را به‌همراه دارد. این پژوهش با مداقّه بر اندیشه امامعلی(ع) و با تأکید بر فرازی از خطبه شقشقیه نهج‌البلاغه و به‌روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی تحلیلی نشان می‌دهد که با وجود لوازم سوء ضعف اخلاقی در ایجاد پدیده خشونت در سیاست زمامداران، جامعه به‌سمت و سویی هدایت می‌شود که انتظار عملکرد بر پایه اخلاق از مردمان خطا بوده و در نتیجه، کارآمدی رویکردها و عملکردهای نظام حاکمیتی را با پرسشی جدّی مواجه خواهد ساخت. عوارض و آسیب‌های ناشی از سیاست فاقد اخلاق دامنگیر حوزه‌های فرد، جامعه و حکومت است و جامعه‌ای با حاکمیت دینی حتی آسیب‌های مهلک‌تری را تجربه خواهد کرد. نوآوری این تحقیق بنابر بخشی از خطبه شقشقیه چنین قابل تحلیل است که چهار عارضه خشونت بیراهه‌روی، سرکشی، رنگارنگی و عدم تعادل جامعه را ناهنجار خواهد کرد. در مقابل رهبر اخلاق‌مدار تلاش می‌کند با گفت‌وگو، بهره‌گیری از اصلاحات مناسب برای اسکات خصم به‌جهت پیشگیری از تشنّج بیشتر جامعه، و پاسداشت حقوق افراد مخالف و حفظ کرامت انسانی، سیاست‌های مسئولانه خویش را در جهت ارتقا و تحکیم بنیان‌های فکری، اعتقادی و عملکردی فرد، جامعه و حکومت بهبود ببخشد.
علمی - پژوهشی
سید جليل امامی میبدی؛ سید محمد موسوي بفروئي؛ کمال صحرائي أردكاني
چکیده
از جمله تعابير شاخص درنهج البلاغه تعبير «بلغنی» است.اين تعبير 13 بار درموضوعات متفاوت مورد استفاده قرارگرفته است. تکرار اين تعبيردرساختارهای متفاوت با انسجام متنی آن به همراه وحدت غرض توبيخ، باعث شده بلغنی به يک سبک بيانی بدل شود؛سبکی که می‌تواندوجه بلاغت نهج‌البلاغه را بيشترنمايان سازد. در اين جستار به روش توصيفی تحليلی، ...
بیشتر
از جمله تعابير شاخص درنهج البلاغه تعبير «بلغنی» است.اين تعبير 13 بار درموضوعات متفاوت مورد استفاده قرارگرفته است. تکرار اين تعبيردرساختارهای متفاوت با انسجام متنی آن به همراه وحدت غرض توبيخ، باعث شده بلغنی به يک سبک بيانی بدل شود؛سبکی که می‌تواندوجه بلاغت نهج‌البلاغه را بيشترنمايان سازد. در اين جستار به روش توصيفی تحليلی، شیوههای به کارگیری بلغنی، تبيين و باتوجه به محورهای همنشينی، مفاهیم برآمده از مجموع عبارت حاصل شده، تحليل شده است. نتيجه بحث نشان می‌دهد سبک بيانی بلغنی در همنشينی با کلمات ديگر مانند «بلغنی أنّ، فقد بلغنی، و قد بلغنی، لقد بلغنی ولئن بلغنی أنّ و...» براساس موضوع و غرض خاص با ساختاری متفاوت ارائه شده به گونهای که تفاوتهای جزئی در هر ساختار با موضوع و غرض بلغنی متناسب و با محور جانشينی آن مرتبط است. گذشته از اين سبک بيانی بلغنی در دو محور همنشينی و جانشينی، به صورت کلی نيز دارای پيامهايی است که می‌توان مهمترين آن را بُعد نظارتی قوی در ساختار حکومت امام(ع) دانست.
علمی - پژوهشی
حسین براتي؛ محمدحسن رستمی
چکیده
تقوا از موضوعات مهمی است که قرآن و سنّت بر آن تأکید ویژه دارند. امام علی (ع) نیز که خود پیشوای متّقین هستند، در نهج‌البلاغه، پیرامون این موضوع، تبیین آن و ارتباط آن با مسائل دیگر، فراوان سخن گفتهاند. امام (ع) در بحث تقوا در موارد زیادی به آیات قرآن نظر دارند و این آیات به گونه‌های مختلف در کلامشان بازتاب داشته است که نشان ...
بیشتر
تقوا از موضوعات مهمی است که قرآن و سنّت بر آن تأکید ویژه دارند. امام علی (ع) نیز که خود پیشوای متّقین هستند، در نهج‌البلاغه، پیرامون این موضوع، تبیین آن و ارتباط آن با مسائل دیگر، فراوان سخن گفتهاند. امام (ع) در بحث تقوا در موارد زیادی به آیات قرآن نظر دارند و این آیات به گونه‌های مختلف در کلامشان بازتاب داشته است که نشان از پیوند ناگسستنی و عمیق بین ایشان و قرآن و در حقیقت، نشان از ارتباط جدانشدنی ثقلین دارد. این بازتاب به سه گونة استشهاد، اقتباس و تلمیح تقسیم می‌شود. پژوهة حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، کوششی است در جهت بررسی این گونهها و نمایانساختن ارتباط بینامتنی میان قرآن و نهج‌البلاغه در ساحت موضوع تقوا؛ همانطور که تقوا در قرآن از جهات مختلف مطرح شده؛ امام علی (ع) نیز -در جهت لفظ و معنا- با الهام از قرآنکریم، به تعریف آن پرداختهاند؛ شاخصهها، زمینهها و اسباب، لوازم، آثار، موانع تقوا و صفات متقین را بیان نمودهاند و موضوعات متعددی را از طریق گونه‌های مذکور با این بحث پیوند دادهاند که سرچشمة تمام آن کلام وحی است.
علمی - پژوهشی
علی‌رضا پوربافرانی
چکیده
در پژوهش حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، حقوق شهروندی آمیخته‌ای است از وظایف و مسئولیت‌های شهروندان در قبال‌یکدیگر، شهر و حکومت یا قوای‌حاکم و همچنین حقوق و امتیازاتی که وظیفه تأمین آن حقوق بر عهده مدیران شهری، دولت یا بطورکلی، قوای حاکم است. براساس آموزه‌های نهج‌البلاغه حقوق حاکم یا حکومت و شهروندان، متقابل است. در ...
بیشتر
در پژوهش حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، حقوق شهروندی آمیخته‌ای است از وظایف و مسئولیت‌های شهروندان در قبال‌یکدیگر، شهر و حکومت یا قوای‌حاکم و همچنین حقوق و امتیازاتی که وظیفه تأمین آن حقوق بر عهده مدیران شهری، دولت یا بطورکلی، قوای حاکم است. براساس آموزه‌های نهج‌البلاغه حقوق حاکم یا حکومت و شهروندان، متقابل است. در قانون‌اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز حقوق ملت در 23 اصل ذکر شده که در آن حقوق شهروندی مورد توجه قانونگذار قرار گرفته‌است. آن حقوق به سه دسته: حقوق مدنی و سیاسی - حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - حقوق قضایی تقسیم می‌شود که اهم مصادیق این حقوق با استناد به کلام امام علی علیه‌السّلام بیان شده‌است که می‌توان به حق تعیین سرنوشت، آزادی سیاسی، وفاداری به حاکم به عنوان مصادیق حقوق مدنی و سیاسی و به اجرای عدالت، دانش‌افزایی و توجه به پرورش به عنوان مصادیق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد. در بخش حقوق قضایی، حاکم باید برای استیفای حقوق شهروندان دادگاه‌های سالم ایجادکند و اقدامات لازم را برای اقامه حدود الهی انجام دهد. رعایت حقوق‌شهروندی می‌تواند موجب عزت و قدرت حکومت‌اسلامی، ایجاد عدالت در جامعه و ... شود و عدم رعایت حقوق مزبور، می‌تواند آثار زیانباری را به دنبال داشته‌باشد.
علمی - پژوهشی
فاطمه بشارتی؛ محمد غفوری فر؛ مالک سالمی
چکیده
سبکشناسی، روشی علمی وكاربردی در بررسی و تحلیل متون است كه از طریق بازشناسی مختصات سبكیِ پربسامد و كشف پیوند آنها با معانی نهادینهشده در متن، سعی در شناخت افكار و كشف درونیات مؤلف دارد. این پژوهش تلاش دارد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، آمیخته با روش آماری به تبیین برجستهترین نمودهای لایه نحوی خطبه ۲۷ ونامه ۲۸ نهج‌البلاغه، ...
بیشتر
سبکشناسی، روشی علمی وكاربردی در بررسی و تحلیل متون است كه از طریق بازشناسی مختصات سبكیِ پربسامد و كشف پیوند آنها با معانی نهادینهشده در متن، سعی در شناخت افكار و كشف درونیات مؤلف دارد. این پژوهش تلاش دارد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، آمیخته با روش آماری به تبیین برجستهترین نمودهای لایه نحوی خطبه ۲۷ ونامه ۲۸ نهج‌البلاغه، در بستر سبکشناسی تطبیقی پرداخته و وجوه تمایز و تشابه مختصات سبكی این دو گونه متفاوت ادبی را بازیابی و در نهایت، سبک هر یک را توصیف كند. بررسی تطبیقی این دو متن در لایه نحوی نشان می‌دهد كه شباهتهای قابل تأملی همچون غلبه بسامد جملههای فعلیه وخبری كوتاه و یا كاربرد تقریباً برابر مدالیتههای فعلی، سبک این دو متن را علیرغم اختلاف گونه‌های ادبی، به هم نزدیک ساخته و دلالتهای معنایی مشابهی را در برابر دیدگان مخاطب ارائه می‌كند. با وجود این تشابهات، تفاوتهای كمی و كیفی ساختارهای نحوی، همچون بسامد بالای كاربرد استفهامهای انكاری، تكرارهای نحوی وپیشآیی بخشهای جمله در نامه ودیگر تفاوتها، بافتی متفاوت و منحصربهفرد برای هر كدام از آنها رقم زده و دلالتهای معنایی متناسب با هر متن را بهصورت مؤثر و قانعكنندهای در ذهن مخاطب تداعی میسازند.
علمی - پژوهشی
قادر قادری
چکیده
آشنایی‌زدایی از جمله دستاورد‌های مكتب شكل‌گرایی و فرمالیسم روس است و تمامی شگرد‌ها و فنونی را شامل می‌شود كه نویسنده با بهره‌گیری آگاهانه از آنها، سعی می‌كند تا با هنجارگریزی و تغییر در ساختار متن وغریبه كردن نُرم‌های عادی زبان و مفاهیم آشنا و افزودن بر دشواری آن، كلام را از شیوۀ معمول ومتعارف خارج نماید و مفاهیم موردنظر خویش ...
بیشتر
آشنایی‌زدایی از جمله دستاورد‌های مكتب شكل‌گرایی و فرمالیسم روس است و تمامی شگرد‌ها و فنونی را شامل می‌شود كه نویسنده با بهره‌گیری آگاهانه از آنها، سعی می‌كند تا با هنجارگریزی و تغییر در ساختار متن وغریبه كردن نُرم‌های عادی زبان و مفاهیم آشنا و افزودن بر دشواری آن، كلام را از شیوۀ معمول ومتعارف خارج نماید و مفاهیم موردنظر خویش را با زبانی ناآشنا ارائه دهد تا با انحراف از زبان معیار و ایجاد چالش برای مخاطب در دریافت معنای متن وبه تعویق انداختن لحظه ادراک، كلام را برجسته نماید و بدین‌سان سبب كام‌جویی ادبی و تعمّق و تأملِ بیشتر وی گردد. نهج‌البلاغه از جمله شاهكارهای مهم و تأثیرگذاری است كه ساختارهای گوناگون و سازوكارهای ادبیِ بسیار افسونگر و جذّاب دارد ودر هر زمان می‌توان از زاویه‌ای متفاوت به آن نگریست. از جمله دلایل شگفت‌انگیز بودن این اثر جاویدان آن است كه امیر مؤمنان با بهره‌گیری از زبان ادبی و با تصرّف در تركیب و ساختار جملات آن، دست به آشنایی‌زدایی زده است؛ به همین جهت تحلیل و بررسی این اثر گران‌سنگ بر این مبنا بسی حائز اهمیت است و می‌تواند زوایای نهفتۀ هنری و برجستگی‌های آن را در معرض دید مخاطب قرار دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با الهام از مؤلفههای آشنایی‌زدایی ساختاری بر اساس نظریات اندیشمندان نحویِ مكاتب بصره و كوفه به واكاوی پديدۀ آشنایی‌زداییِ «تقدیم خبر بر مبتدا» در نهج‌البلاغه پرداخته است. برآیند پژوهش نشان می‌دهد كه امام (ع) در حوزۀ ساختاری با استفاده از شگرد‌های زیبایی‌آفرینی چون؛ تقدیم خبر بر مبتدا، بافت روایی خطبه‌ها و نامه‌ها را فراتر از متون عادی قرار داده و مفاهیم موردنظر را به زیباترین صورت ممكن به تصویر كشیده واین امر موجبات افزایش تأثیرگذاری در ذهن مخاطب را هرچه بیشتر فراهم كرده است. درواقع امام علی (ع) با نادیده گرفتنِ مؤلفههای شناخته‌شدۀ نحوی و تغییر در ساختار و چیدمان جمله، سبب آشنایی‌زدایی و به‌تبع آن برجسته‌سازی كلام خویش شده و توان القای مفاهیم به مخاطب را به اوج رسانده است. به‌كارگیری گستردۀ اسلوب آشنایی‌زداییِ «تقدیم خبر بر مبتدا»، علاوه بر تغییرِ حال و هوای سخن و زدودنِ خستگی از شنونده، سبب شده است تا از یكنواختی گفتار كاسته شود و با برجسته‌سازی كلام به روش فوق‌الذكر، فراز و فرود احساسیِ صاحب سخن تجسّم بیشتری یابد و بر پویایی و نفوذ آن افزوده شود.
علمی - پژوهشی
هومن ناظمیان؛ علی پیرانی شال؛ فاطمه ربیعی‌پور
چکیده
آواها به دلیل ویژگی‌های دلالتی خود نقش مهمی در توانایی انسان بر تعبیر از احساسات و تجربیات عاطفی‌اش دارند و با تمركز بر خصوصیات هر یک از آواها مانند: جهر، همس، شدت، رخوت و... می‌توان بر شناخت زیبایی‌های یک متن افزود. این مقاله برآن است تا دلالت صوتی آواهای مجهور و مهموس را از منظر آماری و اسلوبی در كل خطبه‌های نهج‌البلاغه بررسی نماید. ...
بیشتر
آواها به دلیل ویژگی‌های دلالتی خود نقش مهمی در توانایی انسان بر تعبیر از احساسات و تجربیات عاطفی‌اش دارند و با تمركز بر خصوصیات هر یک از آواها مانند: جهر، همس، شدت، رخوت و... می‌توان بر شناخت زیبایی‌های یک متن افزود. این مقاله برآن است تا دلالت صوتی آواهای مجهور و مهموس را از منظر آماری و اسلوبی در كل خطبه‌های نهج‌البلاغه بررسی نماید. بدین منظور خطبه‌های نهج‌البلاغه بر اساس موضوعاتشان به قسمتهای مشخصی تقسیم شدند و سپس تمام آواهای آنها با توجه به خصوصیاتشان شمارش شده وبه صورت دادههای آماری درآمده و در نهایت آواهای مجهور ومهموس در كل خطبه‌های نهج‌البلاغه به صورت درصدهای آماری تحلیل گردیدند. اهمیت این پژوهش در بررسی رابطهی صوت و مدلول آن و دلالتی كه این آواها برمعنا دارند، آنجا نمود پیدا می‌كند كه این پژوهش دلالت صوتی را از بعد نظری خارج نموده وبه صورت تطبیقی و آماری بدان پرداخته است. این مقاله در تلاش است تا به این سؤال پاسخ دهد كه تأثیر اصوات مجهور ومهموس بر معنا چیست؟ پس از تحلیل خطبه‌ها مشخص گردید كه اصوات مجهور در خطبه‌های نظامی با (٥۷.۱۲%) و اصوات مهموس در خطبه‌های دال بر تأسف با (۳۳.۳٥%) در اوج قرار دارند.
علمی - پژوهشی
محمد حسن تقيه
چکیده
این پژوهش تلاش دارد تا به فناوری پیوستگی مرتب متن خطبه‌های نهج‌البلاغه دست یابد. با وجود پژوهش‌ها و تحقیقاتی كه در این زمینه انجام شده، این خطبه‌ها از دید زبان‌شناسی مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. همچنان كه موضوع روابط معنایی موجود به بحث‌های ادبی، زبان‌شناسی و دینی نیز توجهی نشده است. معناشناسی سنگ بنای موضوع‌های زبان‌شناسی ...
بیشتر
این پژوهش تلاش دارد تا به فناوری پیوستگی مرتب متن خطبه‌های نهج‌البلاغه دست یابد. با وجود پژوهش‌ها و تحقیقاتی كه در این زمینه انجام شده، این خطبه‌ها از دید زبان‌شناسی مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. همچنان كه موضوع روابط معنایی موجود به بحث‌های ادبی، زبان‌شناسی و دینی نیز توجهی نشده است. معناشناسی سنگ بنای موضوع‌های زبان‌شناسی نوین است. از این رو پژوهش‌گر از این دیدگاه به بررسی روابط معنایی میان واژگان نهج‌البلاغه به روشی توصیفی و تحلیلی می‌پردازد. نتیجه‌های این پژوهش به این می‌انجامد که امام علی (ع) از ادبیات جاهلی تأثیر نمی‌پذیرد بلکه به‌طور کلی ادبیات، تصویر و سبک قرآن بوده که بر وی اثر می‌گذارد. زیرا زبان قرآن هماهنگی کامل میان معنا و عملکرد لفظ دارد که این موضوع نشانه و راز فصیح و بلیغ بودن امام علی (ع) بوده که وی در میان معاصران بی‌مانند بوده است. امام علی (ع) می‌خواهد ساختاری زبانی نوین را جایگزین ساختار زبانی جاهلی بکند تا به‌بهترین شکل از دید معنایی، مفهومی و محتوایی بر روان مخاطب تأثیر بگذارد. این نکته‌ای مهم است که عرب‌های پیش از آن با این سبک آشنایی نداشته، و در ذهن خود تنها به‌تأثیر شعر می‌‌اندیشیده‌اند. زیرا امام علی (ع) همه علوم زبان‌شناسی، معناشناسی و دانش‌های مرتبط با آن‌دو را در قالب ترادف، تضاد، چندمعنایی و جناس به‌کار می‌برد. تا جایی که به‌کارگیری آنها نقشی مثبت و مهم در نهج‌البلاغه ایفا می‌کند. کاربرد موضوع‌های معناشناسی نشانه فصاحت و بلاغت امام علی (ع) در خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه است. از این رو به‌نظرمی‌رسد پژوهش موضوع روابط معنایی کلمه‌ها کلید و راه‌گشای موضوع‌های پیچیده زبان‌شناسی در کتاب نهج‌البلاغه باشد.
علمی - پژوهشی
محبوبه كوچكه؛ علی حسن نیا
چکیده
از ضروریات زندگی انسان ارتباط می‌باشد كه به چهارگونه تقسیم می‌شود: ارتباط با خداوند، ارتباط با خود، ارتباط با همنوعان وارتباط با طبیعت. در كلام امیرالمؤمنین علی، مضامین گرانقدر و مفیدی در چگونگی برقراری ارتباطات چهارگانۀ مؤثر و ضوابط و اصول آن استخراج می‌شود، كه بخشی از آنها را می‌توان در نهج البلاغه جُست. این پژوهش نحوۀ ارتباط ...
بیشتر
از ضروریات زندگی انسان ارتباط می‌باشد كه به چهارگونه تقسیم می‌شود: ارتباط با خداوند، ارتباط با خود، ارتباط با همنوعان وارتباط با طبیعت. در كلام امیرالمؤمنین علی، مضامین گرانقدر و مفیدی در چگونگی برقراری ارتباطات چهارگانۀ مؤثر و ضوابط و اصول آن استخراج می‌شود، كه بخشی از آنها را می‌توان در نهج البلاغه جُست. این پژوهش نحوۀ ارتباط با خویشتن در دو بُعد شناختی و رفتاری (عملی) را، با توجه به حكمت‌های نهج البلاغه و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی از نوع تحلیل مفهومی مورد مطالعه وتحلیل قرار می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد كه اغلب حكمت‌های نهج‌البلاغه در دو بُعد شناختی و رفتاری كاربرد داشته، در تدوین اصول وقواعد ارتباطی قابل استفادهاند. ارتباط شناختی انسان با خویشتن بیشترین میزان توجّه و فراوانی را به خود اختصاص داده است. همچنین طبقه «شناخت فضایل اخلاقی» در ذیل محور «خود شناسی در ارتباط با خویشتن» در بین مؤلفههای ارتباط شناختی وارتباط رفتاری انسان با خود، بیشترین فراوانی را دارا می‌باشد، كه نشاندهندۀ اهمیت این مؤلفه است. در مجموع می‌توان گفت كه، بسیاری از شاخصها وویژگیهای یک ارتباط خوب، همراستا و قابل انطباق با اكثر حكمتها هستند.
علمی - پژوهشی
ابراهیم محمدزاده مزینان؛ رضا حق پناه؛ نرگس نجاتی
چکیده
پديده‌های مخرب اجتماعي در شكل‌های متفاوت ظهور يافته و عوامل مختلفي دارند. از جمله اين عوامل هرج ومرج و آشوب سياسي كه آن به «فتنه‌های بشری» تعبير مي‌گردد. چنين فتنه‌هايي سبب انحراف جامعه و به خطر انداختن سلامت رواني آن مي‌شوند. در زمان اميرالمؤمنين فتنه‌های بشری از هر سو روی آورد و ايشان درصدد برآمد تا بر زوايای ناپيدای انواع ...
بیشتر
پديده‌های مخرب اجتماعي در شكل‌های متفاوت ظهور يافته و عوامل مختلفي دارند. از جمله اين عوامل هرج ومرج و آشوب سياسي كه آن به «فتنه‌های بشری» تعبير مي‌گردد. چنين فتنه‌هايي سبب انحراف جامعه و به خطر انداختن سلامت رواني آن مي‌شوند. در زمان اميرالمؤمنين فتنه‌های بشری از هر سو روی آورد و ايشان درصدد برآمد تا بر زوايای ناپيدای انواع فتنهها نور بتاباند و نقاب از چهره آنها بردارد. از اين روی هدف اين پژوهش، بررسي فرمايشهای اميرالمؤمنين (ع) و راهكارهای عملي در جهت مقابله با فتنه‌های بشری است. اين پژوهش كه به روش توصيفي-تحليلي نگاشته شده ميتواند در تبيين فتنه بشری در «نهج‌البلاغه»، ايجاد تمايز ميان فتنهها با نگاه تاريخي و نيز به معرفي كانونهای فتنه بشری، مصاديق، ابزار و راههاي مقابله با اين معضل راهگشا باشد. نتايج نشان ميدهد كه امام علي (ع) فتنه‌های بشری متعددی رخ داد و آن حضرت در سخن و عمل راه برونرفت از اين فتنهها را مشخص نمودند. اهميت موضوع مورد پژوهش در تبيين فتنه بشری، ارائه مصاديق عيني و راهكارهای مقابله با آن است.
علمی - پژوهشی
محمدجعفر أشکواری؛ آیت الله زرمحمدی
چکیده
مطالعه و پژوهش درباره تمدّن اسلامی كه یكی از دوره‌های مهم تاریخی به شمار می‌رود تنها با شناسایی و تبیین اركان آن امكان‌پذیر است. تمدّن اسلامی بر چند پایه استوار است كه عبارت‌اند از: قرآن كریم، سنّت نبوی، معارف علوی، تعالیم عترت ولوی، دانش‌ها و تمدّن‌های دیگر اقوام و در نهایت ابتكار و نوآوری. این دوره تاریخ‌ساز ویژگی‌های منحصر ...
بیشتر
مطالعه و پژوهش درباره تمدّن اسلامی كه یكی از دوره‌های مهم تاریخی به شمار می‌رود تنها با شناسایی و تبیین اركان آن امكان‌پذیر است. تمدّن اسلامی بر چند پایه استوار است كه عبارت‌اند از: قرآن كریم، سنّت نبوی، معارف علوی، تعالیم عترت ولوی، دانش‌ها و تمدّن‌های دیگر اقوام و در نهایت ابتكار و نوآوری. این دوره تاریخ‌ساز ویژگی‌های منحصر به فردی دارد از جمله: توحید، عقل‌گرایی، انسان‌گرایی، تسامح و تساهل، تلاش در جهت برقراری توازن بین مادیات ومعنویات. یكی از مبانی مهم در شكل‌گیری دولت و در ادامه تمدّن در بستر اسلام، معارف علوی است. از سرچشمه‌های این معارف می‌توان به نهج‌البلاغه اشاره كرد كه در آن برای برپایی دولت اسلامی كه لازمه تمدّن اسلامی است و نیز اداره درست جامعه بر اساس اصول مكتبی و انسانی راهكارهای متعددی بیان شده و شاخصه‌های تمدّن اسلامی در زمینه‌های مختلف فردی و اجتماعی تبیین گشته است. پژوهش حاضر درصدد است ویژگی‌های تمدّن اسلامی را از منظر نهج‌البلاغه به شیوه توصیفی- تحلیلی بكاود. یافته‌های این نوشتار حاكی از آن است كه خطبه‌ها، نامه‌ها، فرامین سیاسی واخلاقی امام علی (ع) در نهج‌البلاغه شاخصه‌هایی مانند توحید، عدالت اجتماعی و اقتصادی، شایسته‌سالاری و مدیریت مبتنی بر تقوا، مشاركت اجتماعی و سیاسی مردم را برای برپایی تمدّن اسلامی حیاتی می‌داند.
علمی - پژوهشی
صدراله فتحي؛ محمدهادي أمين ناجي
چکیده
تجسم اعمال در معنای به شكل، جسم وپیكر در آمدن موجودات غیر مادی مانند عقائد، اخلاق، اوصاف (نیات) وافعال وآثار انسان در رستاخیز است. در اهمیت موضوع (همچنان كه در سخنان اندیشمندان مسلمان هم آمده) همین بس كه اصطلاحی كلامی وفلسفی است واز مباحث رستاخیز به شمار می‌آید. تا قرن دهم هجری این نظریه مخالفینی از میان محدثین داشته تا اینكه شیخ بها ...
بیشتر
تجسم اعمال در معنای به شكل، جسم وپیكر در آمدن موجودات غیر مادی مانند عقائد، اخلاق، اوصاف (نیات) وافعال وآثار انسان در رستاخیز است. در اهمیت موضوع (همچنان كه در سخنان اندیشمندان مسلمان هم آمده) همین بس كه اصطلاحی كلامی وفلسفی است واز مباحث رستاخیز به شمار می‌آید. تا قرن دهم هجری این نظریه مخالفینی از میان محدثین داشته تا اینكه شیخ بها وملاصدرا با دید مثبت به موضوع نگریسته و در شرح وبسط آن كوشیده اند. عارفان واهل ذوق نیز آنچه در این مورد گفته اند نزدیك به نظر همین دسته از موافقان است. در این مقاله می توان نظر موافقان را به وضوح وروشنی در كلمات امام دید، كه اعمال آدمی در آخرت بر او عرضه می‌شود وبه ظهور می رسد وبه تعبیر دیگر نصب العین او خواهد شد یعنی آنچه بندگان در دنیا انجام می دهند در آخرت جلو دیدگانشان خواهد بود، بر همین مبنا عوامل خوشبختی وبدبختی انسان بیش از آنچه از بیرون به سراغ او آید، از درون جانش بر میخیزد.. پس آنچه در پیش رو دارید كوششی است كتابخانهای، توصیفی وتحلیلی در این راستا كه بر آمده از مطالعه كتاب نهج‌البلاغه وشروح بر آن است.
