نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
دانشيار زبان و ادبيات عربی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ايران
چکیده
معناشناسى شناختى بخشى از زبانشناسىشناختى است كه معناى زبانى را به مثابۀ تجلىگاه ساختار مفهومى يا سازمان بازنمايى ذهنى در نظر مىگيرد. الگوى طرح‌واره‌هاى تصويرى به عنوان مبحثى مهم در معناشناسى شناختى، شيوهاى كارآمد براى بررسى و تحليل چگونگى درك برخى مفاهيم انتزاعى از طريق مقولههاى عينى و تجسّمى است كه در سال 1987 توسط مارك جانسون مطرح شده است. مقولههاى «حق» و «باطل» از مقولههاى انتزاعى و در عين حال از مسائل مهم مطرح شده در كتاب نهجالبلاغه است كه به نظر مىرسد بررسى و تحليل اين دو مقوله از دريچۀ نظريۀ طرح‌واره‌هاى تصويرى جانسون مسألهاى بسيار با اهميت است؛ زيرا ديدگاههاى امام على (ع) را در مورد آنها نشان میدهد؛ چه آن حضرت، اين دو مقولۀ انتزاعى را غالباً به صورت عينى و تجسّمى مطرح كرده و برايشان حجم، قدرت، حركت و... قائل شده است؛ از اين رو قصد بر آن شد تا در اين پژوهش با روشى توصيفى – تحليلى به بررسى ديدگاههاى امام على (ع) در مورد حق و باطل در هر سه بخش خطبهها، نامهها و حكمتهاى نهجالبلاغه از دريچۀ نظريۀ مذكور بپردازيم. در پايان مشخص گرديد كه اين دو مفهوم در نهجالبلاغه غالباً به اشكال ذيل ترسيم شدهاند: الف) به عنوان ظرف يا مظروف، ب) به منزلۀ مسير يا مقصدى براى جويندگان راه حق و راه باطل، ج) مفهوم حق به منزلۀ سدّى در برابر خواستههاى نادرست طرفداران باطل و مفهوم باطل به منزلۀ سدّى در برابر خواستههاى معقول طرفداران حق.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)