با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار، علوم قران و حدیث، دانشگاه تهران، ایران؛

چکیده

گردشگری که در اصطلاح قرآنی با واژه های سیر و سیاحت مورد استفاده قرار گرفته است، امری است ستوده و ممدوح به شرطی که به صورت هدفمند و در چارچوب کمال انسانی باشد. امام علی ع به عنوان مفسر قرآن کریم بیانات ارزشمندی در ترویج و توسعه گردشگری داشته‌اند که این قلم تلاش بر گردآوری آن دارد. امام ع نه تنها به سیرو سیاحت و امر گردشگری اهتمام داشتند و پیوسته دیگران را به کاوش و گردش هدفمند و عبرت آمیز فرا می‌خواندند بلکه این سیره در وجود ایشان به سطحی رسید که رسول اکرم(ص) ایشان را به عنوان سیاح امت اسلام معرفی فرمودند. فلسفه و چرایی گردشگری بر اساس بیان امام ع همان بصیرت‌یابی و افزایش معرفت است که در کلمات متعددی به آن اشاره فرموده‌اند. عبرت‌آموزی، تنبه، تقرب به خدا، برطرف شدن غم و اندوه، شناخت هرچه بیشتر، گسترش فرهنگ دینی بیداری و وحدت و همبستگی، صحت و سلامتی و نشاط رونق اقتصادی از جمله دستاوردهایی است که این همه در کتاب بیداری و جامعه‌سازِ نهج‌البلاغه شریف با عبارات و مضامین بلند، روان و عمیق دیده می‌شود. در این مختصر بر آنیم تا با تکیه بر آرای نورانی امیر بیان امیرالمومین ع ابعاد مختلف گردشگری دینی را تبیین کنیم.
 
 

کلیدواژه‌ها

القرآن الکریم.
نهج‌البلاغة.
الآمدی، عبدالواحد التمیمی (۱۹۸۷)، غرر الحکم و درر الکلم، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات.
ابن أبی الحدید، عزالدین عبدالحمید بن هبة الله (۱۹۹۹)، شرح ابن أبی الحدید، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، انتشارات دار احیاء الکتب العربیة.
ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا، طهران، دار جهان للنشر.
ابن شعبة، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (ص)‏، قم، معهد النشر الإسلامی التابع لجمعیة المعلمین.
أبی الحسین احمد بن فارس بن زکریا (۱۹۸٤)، معجم مقاییس اللغة، قم، انتشارات مکتب نشر.
أبی سالم کمال الدین محمد بن طلحة (۱۹۹۹)، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، بیروت، موسسة البلاغ.
اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، طهران، دار الکتب الاسلامی.
برقى، احمد بن محمد، المحاسن، قم، انتشارات دار الکتب الاسلامیة.
حویزى، عبد علی بن جمعة‏، تفسیر نور الثقلین، قم، دار اسماعیلیان للنشر.
راغب اصفهانی، أبی القاسم الحسین، المفردات فی غریب القرآن، طهران، منشورات مکتب النشر الإسلامی.
رضا، محمد رشید بن علی (۱۹۹۰)، المنار، انتشارات الهیئة المصریة العامة للکتاب.
سعدی شیرازی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله، کلیات شیخ سعدی، من تصحیح محمد علی فروغی، تهران، انتشارات موسسة مطبوعاتی علمی.
صدوق، ابی جعفر محمدبن علی، (۱۴۲۳)، من لایحضره الفقیه، من تصحصح علی اکبر الغفاری، دفترانتشارات اسلامی.
طباطبایى سید محمد حسین (۱۹۹۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزة علمیه.
طبرسی، امین الاسلام، مجمع البیان، بیروت، انتشارات مکتبة الحیاة.
طریحى، فخر الدین بن محمد (۱۹۹۶)، مجمع البحرین، مصحح: حسینى اشکورى، احمد، طهران، دار مرتضوی للنشر.
طوسى، محمد بن حسن (د. تأ)، الأمالی للطوسی‏، مصحح: قسم الدراسات الاسلامیه موسسة البعثة‏.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، تهذیب الاحکام، طهران‏، انتشارات دار الکتب الاسلامیة
عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، مصحح: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث‏، قم‏، انتشارات موسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
عبد الباقی، محمدفؤاد (۱۹۸۵)، المعجم المفهرس لالفاظ القران الکریم، القاهرة، انتشارات دار الکتب المصریة.
قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس القرآن، طهران. انتشارات دار الکتب الاسلامیة.
کلینى، محمد بن یعقوب (د. تأ)، الکافی، ‏انتشارات دار الحدیث للطباعة و النشر، قم.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،  مصحح: علوی، عبد الزهراء،  بیروت، معهد الوفاء للنشر.
www.ahlalhadeeth.com