نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية
المؤلفون
1 Postdoctoral student of the family research institute of Shahid Beheshti University
2 Head of Family Research Institute of Shahid Beheshti University and member of academic staff and associate professor of Shahid Beheshti University
3 Associate Professor and member of the Faculty of Theology, University of Tehran
المستخلص
أهم وحدة في المجتمع هي الأسرة ولها أهمية خاصة. وقد تم التركيز على الأسرة وصحتها في مختلف العلوم، كعلم النفس، وعلم الاجتماع، والأخلاق، والعلوم الإسلامية. فإن الأسرة السليمة لها أفراد أو زوجان أو تربية أو تفاعل بين الوالدين والأبناء ومؤشرات اجتماعية، ولكل مؤشر من هذه المؤشرات مكوِّنات تُحدِّد صحة أو ضرر الأسرة السليمة. ومن مؤشرات الأسرة السليمة "مؤشر الزواج" الذي له فترتان قبل الزواج الرسمي وبعده. ويتعرض هذا المؤشر لأضرار عديدة. تعتبر أمراض مؤشر الزواج في الأسرة السليمة من المسائل التي اهتمّ بها الأحاديثُ الإمامية، والتي للأسف لم يلاحظها الباحثون. لقد قام الباحثون فی البحث الحالي -الذي تم إجراؤه بالمنهج الوصفي التحليلي- من بين آفات هذا المؤشر، ببحث أضرار اختيار الزوجة غير المناسبة، والتي تتعلق بمرحلة ما قبل الزواج ومرحلة اختيار الزوج، کما قاموا ببحث ضعف التعامل مع الزوجة، وهو ما يرتبط بطقوس الزواج وفترة ما بعد الزواج الرسمي، وجاء نفاصيل کل ذلک يالتركيز على نهج البلاغة باعتباره المصدر الثاني للمعرفة الدينية، ويرى الباحثون أن هذه الآفات تنتج عن نوعين من العوامل ذات أصل داخلي وخارجي. فخطبة 202 من نهج البلاغة، ورسالة 31، وکذلک حكمة 226، تؤکد علی كيفية التعامل مع الزوجة والتواصل الفعال بين المرء وزوجه. وبناء على البحث الحالي فإن أهم العوامل في اختيار الزوج غير المناسب، والذي يعد أهم ضرر قبل الزواج الرسمي، هي: عدم الإيمان والأخلاق والعقلانية والكفاءة. وأبرز العوامل الفعالة في انعدام الطقوس الزوجية، والتي تعد من أهم مؤشرات ضرر الزواج والتي تنشأ في العلاقة بين الزوجين بعد الزواج، هي: - قلة التواصل الفعال وعدم الالتزام والمسؤولية بين الزوجين تجاه بعضهما البعض.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
آسیب شناسی شاخص زوجیت در خانواده سالم از منظر روایات امامیه با تاکید بر نهج‌البلا‌غه
المؤلفون [Persian]
- mojtaba faegh 1
- محمد روشن 2
- محمدرضا شاهرودی 3
1 دانشجوی پسادکتری پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی
2 ریاست پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیات علمی و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی
3 دانشیار و عضو هیأت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران
المستخلص [Persian]
مهم‌ترین واحد اجتماع، خانواده است و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خانواده و سلامت آن در علوم مختلف، نظیر: روانشناسی، جامعه‌شناسی، اخلاق و علوم اسلامی مورد تأکید و مداقه قرار گرفته است. طبق یافته‌های محققان، خانواده سالم دارای شاخص‌های فردی، زوجی، والدگری یا تعامل والدین و فرزندان و اجتماعی است که هر کدام از این شاخص‌ها، دارای مؤلفه هایی است که سلامت یا آسیب خانواده سالم بر اساس آنها مشخص می‌شود. از جمله شاخص‌های خانواده سالم، «شاخص زوجیت» است که دارای دو دوره قبل و بعد از ازدواج رسمی است. این شاخص در معرض آسیب‌های فراوانی قرار دارد. آسیب‌شناسی شاخص زوجیت در خانواده سالم از مسائل مورد توجه روایات امامیه است که متأسفانه مورد توجه محققان قرار نگرفته است. پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، از میان آفات این شاخص، دو آسیب انتخاب همسر نامناسب که مربوط به قبل از ازدواج و مرحله همسرگزینی است و ضعف همسرداری که مربوط به آیین همسرداری و دوران پس از ازدواج رسمی می‌باشد، را با تأکید بر نهج البلاغه به مثابه دومین منبع شناخت دینی بررسی کرده و دریافته است که این آفات از دو گونه عوامل با منشأ درونی و بیرونی ایجاد شده است. در کتاب شریف نهج البلاغه، خطبه 202، نامه 31، که مشتمل بر توصیه‌های امام علی(ع) به امام مجتبی(ع) است و نیز حکمت 226 بر آیین همسرداری و چگونگی تعامل و ارتباط مؤثر با همسران تأکید شده است. بر پایه پژوهش حاضر مهم‌ترین عوامل مؤثر در انتخاب همسر نامناسب که مهم‌ترین آسیب قبل از ازدواج رسمی است، عبارت است از:عدم ایمان، اخلاق، عقلانیت و کفویت. اهم عوامل مؤثر در نقصان آیین همسرداری که از مهم‌ترین آسیب‌های شاخص زوجیت بوده و پس از ازدواج در روابط همسران ایجاد می‌شود، عبارت است از؛ نبود ارتباط مؤثر و عدم تعهد و مسئولیت‌پذیری همسران نسبت به همدیگر.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- آسیب‌شناسی
- شاخص زوجیت
- همسرداری
- خانوادۀ سالم
- نهج البلاغه
)