با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار ،گروه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

«حكمراني خوب» الگوي جديدي براي توسعه است كه نهادگرايان، آن را پايه گذاری نمودند. از طرف دیگر، برخی ویژگی های این نوع حکمرانی در گفتار و حکومت امام علی (ع) قابل مشاهده است. در این راستا این سوال مطرح می گردد که آیا این دو دیدگاه مشابه هم هستند یا نقاط افتراقی هم با یکدیگر دارند؟ این پژوهش در نظر دارد در پاسخ به این سوال با روش توصیفی – تحلیلی به مقایسه مولفه‌هاي حكمراني خوب از ديدگاه نهادگرایی جدید و امام علی (ع) بپردازد و تفاوتها و نقاط اشتراک اين دو ديدگاه را استخراج نماید. این پژوهش گامی به سمت بسط و گسترش ادبیات حکمرانی اسلامی با استفاده از دستاوردهای رویکرد نهادگرایی است. زیرا نهادگرایی در دهه های اخیر مورد توجه محافل علمی بوده و شناسایی وجوه اشتراک و افتراق آن با دیدگاه اسلامی و علوی در تحقق حکمرانی خوب اسلامی و تمدن اسلامی ضروری است. یافته ها نشان می دهد نظريات نهادگرايان جدید نقاط اشتراك و تفاوتهايي با حكمراني خوب در نهج‌البلاغه دارد. تفاوتها عبارتند از: تفاوت اهداف و نتايج، حكمراني حق‌مدار در مقابل حكمراني خوب، اولويت جهاد براي احقاق حق در مقابل ثبات سياسي و عدم خشونت، اولويت حاكميت قانون خدا بر همه قوانين و اولويت عدالت و تربيت و تعالي معنوي جامعه. نقاط اشتراک نيز عبارتند از :‌ اهميت كنترل فساد و حل معضل رانت، اهميت حاكميت قانون و دستگاه قضايي، شفافيت و پاسخگويي و امنيت حقوق مالكيت بخشهاي مولد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات