نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية

المؤلف

أستاذ مشارک فی قسم الالهیات، کلیة العلوم الإنسانیة جامعة بوعلی سینا، همدان، ایران

المستخلص

من أعظم برکات الله الإلهیة للبشر هی امتلاک قوة العقل. إن امتلاک قوة التعقل المستقرة وهذه الموهبة الغنیة، بالإضافة إلى الحفاظ على عظمة الإنسان، سوف تنظم شؤون مختلفة فی مجالات حیات الإنسان. ذکر العدید من الوصایا فی النصوص الدینیة حول قوة التعقل وتم إدانة اللاعقلانیة فی المقابل. من ناحیة أخرى، نظرًا لوجود میول واتجاهات مدمرة فی البشر أو من حوله قد یصبح المجال ضیق على العقلانیة وقد تتضرر هذه الموهبة. فی المقال الرئیسی الذی یستند إلى أقوال الإمام علی (ع) فی نهج‌البلاغة، لقد أثیرت أسئلة أساسیة حول قیمة العقلانیة فی فکر الإمام علی (ع) ما الضرر الذی یهدد قوة التعقل فی تعلیمات الإمام علی (ع)؟ وما هی الحلول التی یقدمها الإمام لحمایة العقل البشری من المخاطر؟ تم هذا البحث باستخدام النهج الوصفی التحلیلی. لقد تبین فی هذا البحث بأن تعانی قوة الفکر البشری من بعض الأمور: مثل الشهوة، الکبریاء والعناد، النرجسیة، البذخ، الرفقة مع الجهلة، الأمیال الطویلة، الأهواء ولبرغبات، الفوضى والاضطرابات والخفة والسکون المقطعی وفی أسباب تعزز قوة التعقل منها ملاحظة الأدب وذکر الله وتعلم العلوم والمشورة والمجالسة مع الحکماء والعلماء واستخدام مصابیح الهدی.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

Wisdom, Nahj-ul-Balaghah, Undermining, Strengthening.

المؤلف [Persian]

  • Karam Siyavoshi

Associate Professor, Department of theology, Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran

المستخلص [Persian]

Wisdom is evidently a matchless ability that human beings have been endowed with. If continually in possession of such an invaluable gift, human beings can give more integration to their life while observing their eminence. Seeking wisdom has been underlined and ignoring it has been reproached in religious texts. Evidently, wisdom is likely to be degraded by destructive attractions with which human beings are surrounded. In the present study, which is focused on Imam Ali’s (PBUH) speech in Nahj-ul-Balaghah, the following questions have been raised: How wisdom is treated by Imam Ali? What threats might undermine wisdom according to Imam Ali’s guidelines? What strategies have been put forward by Imam Ali to salvage wisdom from its destruction? Employing a descriptive-analytical approach, lust, arrogance, stubbornness, long-lasting desires, whims, joking a lot, temperament, chaos, light-heartedness, occasional silence have been singled out as the components causing severe damage to wisdom while courtesy, the invocation of God, seeking knowledge, seeking counseling, and following guiding lights have been traced as elements which are taken to offer more strength to wisdom.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • Wisdom
  • Nahj-ul-Balagha
  • Undermining
  • Strengthening
ابن ابی الحدید، عزالدین (۱۹۹۶). شرح نهج‌البلاغة، ترجمة محمود مهدوی دامغانی، طهران: منشورات نی.
ابن سیده، على بن اسماعیل (۲۰۰۱). المحکم و المحیط الأعظم‏، مصحح عبدالحمید هنداوى، بیروت: دارالکتب العلمیه.‏
ابن عباد، صاحب بن اسماعیل (۱۹۹۴). المحیط فی اللغه، مصحح محمدحسن آل یاسین، بیروت: عالم الکتب‏.
ابن فارس، احمد (۱۹۸۴). معجم مقاییس اللغه‏، مصحح عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏.
ابن قاریاغدى، محمدحسین (۲۰۰۸). البضاعة المزجاة (شرح روضة کافی)، قم: دار الحدیث.
ابن­ میثم ­بحرانی، میثم بن علی (۱۹۹۶). شرح مئة کلمه من امیر المؤمنین، تصحیح میر جلال‌الدین حسینی ارموی، ترجمة عبدالعلی صاحبی، مشهد: منظمة القدس رضوی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (۱۹۸۷). اختیار مصباح السالکین، تصحیح محمد هادی­امینی، مشهد: منظمة القدس رضوی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (۱۹۹۶). شرح نهج‌البلاغة، ترجمة قربانعلی محمدی مقدم و علی اصغر نوایی یحیی زاده، مشهد: منظمة القدس رضوی.
ازهرى، محمد بن احمد (۲۰۰۱). تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی‏‏
بیهقی کیذری، محمد بن حسین (۱۹۹۶). حدائق الحقائق فی شرح نهج‌البلاغة، تصحیح عزیزالله عطاردی، قم: مؤسسة نهج‌البلاغة و منشورات عطارد.
تمیمى­آمدى، عبدالواحد بن محمد (۱۹۹۰). غرر الحکم و درر الکلم، قم: دار الکتاب الإسلامی.
تهانوى، محمدعلى بن على (۱۹۹۶). کشاف اصطلاحات الفنون‏، مصحح على دحروج، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون‏‏
جبار غلباغی ماسوله، سید علی (۱۹۹۹). مقدمة فی العرف، قم: مکتب الدعایة الإسلامیة فی قم
جعفری، محمدتقی (۱۹۹۷). ترجمة و شرح نهج‌البلاغة، طهران: مکتب نشر الثقافة الإسلامیة.
جوهرى، اسماعیل بن حماد (۱۹۹۷). الصحاح‏، مصحح احمد عبد الغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین‏.
حائری قزوینی، سیدمحمدحسین (۱۳۳۷ق). شرح نهج‌البلاغة، نجف: مطبعة نعمان.
حائری، جعفر (۱۹۸۸). نهج‌البلاغة الثانی، قم: دار الهجرة.
حسینی شیرازی، سیدمحمدحسین (بلاتا). توضیح نهج‌البلاغة، طهران: دار التراث الشیعه.
حمیرى، نشوان بن سعید (۲۰۰۱). شمس العلوم‏، مصحح مطهر بن على اریانى، یوسف محمد عبدالله، حسین بن عبدالله عمرى، دمشق: دار الفکر.‏
خوانسارى، آقا جمال محمد بن حسین (۱۹۸۷) شرح آقا جمال الدین خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، طهران: جامعة طهران.
خویی، ابراهیم بن حسین (بلاتا‏). الدرة النجفیه. بلامکان.
دغیم، سمیح (۲۰۰۱). مصطلحات الامام الفخر الرازی، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
راغب، حسین (۱۹۹۲). مفردات الفاظ قرآن، تحقیقفوان عدنان داوودى، بیروت: دار القلم‏.
راوندی، سعید به هبة الله (۱۹۸۵). منهاج البراعه فی شرح نهج‌البلاغة، تصحیح: سید عبد اللطیف کوه­کمری، قم: مکتبة آیة الله مرعشی.
شارحی از قرن هشتم (۱۹۹۶). شرح نهج‌البلاغة، تصحیح عزیزالله عطاردی، قم: مؤسسة نهج‌البلاغة و منشورات عطارد.
شوشتری، محمد تقی (۱۹۸۷). بهج الصباغة فی شرح نهج‌البلاغة، طهران: امیرکبیر.
عجم، رفیق (۲۰۰۴). موسوعة مصطلحات ابن خلدون و الشریف علی محمد الجرجانی، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
عسکرى، ابوهلال حسن بن عبدالله (۱۹۸۰). الفروق فی اللغه، بیروت: دار الافاق الجدیده‏.
فراهیدى، خلیل بن احمد (۱۹۸۹). کتاب العین‏، ‏ قم‏: منشورات هجرت‏.
فیروزآبادى، محمد بن یعقوب (۱۹۹۵). القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه‏
قمی، شیخ عباس (۱۹۹۶). شرح حکم نهج‌البلاغة، طهران: هیئة نهج‌البلاغة.
کراجکى، محمد بن على (۱۹۹۰). کنز الفوائد، قم: دار الذخائر.
کلینى، محمد بن یعقوب (۱۹۸۷). الکافی، طهران: دار الکتب الاسلامیه.
لیثى واسطى، على بن محمد (۱۹۹۷). عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنى بیرجندى، قم: دار الحدیث‏.
مجلسى، محمدباقر (۱۹۸۳). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
المحفوظی، عباس (۲۰۰۰) العرفان والعبادة، قم: دار مشهور للنشر.
محمودی، محمدباقر (۱۹۹۷). نهج السعادة فی مستدرک نهج‌البلاغة، تصحیح عزیز آل طالب، طهران: منشورات وزارة ارشاد.
مدرس وحید، احمد (بلاتا). شرح نهج‌البلاغة، قم: مؤلف.
مغنیه، محمد جواد (۱۹۷۹). فی ظلال نهج‌البلاغة، بیروت: دار العلم للملایین.
مکارم الشیرازی، ناصر (۱۹۹۶). رسالة الإمام: شرح جدید جامع علی نهج‌البلاغة مکارم شیرازی،طهران: دارالکتب الاسلامیه.
موسوی، سیدصادق (۱۹۹۷). تمام نهج‌البلاغة، طهران: منظمة صاحب الزمان.
موسوی، سیدعباسعلی (۱۹۹۷). شرح نهج‌البلاغة، بیروت: دار الرسول الاکرم و دار المحجة البیضاء.
مولى­صالح مازندرانى، محمد صالح­بن­احمد (۲۰۰۳). شرحا اصول الکافی، مصحح ابوالحسن­شعرانى، طهران: مکتبةالاسلامیه‏
هاشمی، السیدرضا، ترابی، اکبر (۲۰۱۴). «إطار عقلاء»، موسوعة العالم الإسلامی، ج۴، طهران.
هاشمی الرفسنجانی، أکبر (۲۰۰۴). ثقافة القرآن‏، قم: حدیقة الکتاب.
هاشمى­خویى، میرزا حبیب­الله (۱۹۸۰). منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة و تکملة منهاج البراعة، طهران: مکتبة الاسلامیه.