نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه لبنان، بیروت، لبنان
چکیده
اصطلاحات با تنوع علوم و هنرها متحول می‌شود؛ اما ممکن است از عصری به عصر دیگر یا از جامعه‌ای به جامعه دیگر متفاوت باشد، زمینه محیطی و فرهنگی نقش مهمی در ساخت اصطلاحات دارد و این در سخنان امام علی (ع) وسید حسن نصرالله مشهود است. این مقاله بر آن است تا با رویکرد ساختارگرایی تکوینی، انواع اصطلاح، ابعاد و ساخت آن‌را در سخنان سید حسن نصرالله و تأثیرپذیری آن از خطبه‌های امام علی (ع) مورد بررسی قرار دهد. این مقاله به دو بخش تقسیم می‌شود: در بخش اول به بررسی انواع اصطلاحات سیاسی و دینی و نظامی در خطبه‌های امام (ع) و سید حسن نصرالله می‌پردازیم؛ سپس در بخش دوم به بررسی ابعاد بیرونی اصطلاح با بررسی بُعد انسانی و بُعد اقناعی تأثیرگذار آن می‌پردازیم. پس از مطالعه این موضوع، این نتایج برای ما روشن می‌شود: بکارگیری اصطلاحات سیاسی در سخنرانی‌های امام علی (ع) و سید حسن نصرالله به‌خاطر پیوند اجزای سیاست با واقعیت زندگی که بخشی از زندگی اجتماعی عمومی می‌باشد گسترش یافته است. از همین‌رو بکارگیری اصطلاحات دینی در جهت‌دهی رفتار عملی انسان و تنظیم زندگی فردی و اجتماعی او در خطبه‌های امام (ع) و سید حسن نصرالله، به پیوند ارزش‌های دینی با مفاهیم قرآنی بازمی‌گرداند. اصطلاحات امام علی (ع) از ویژگی جامعیت و شمولیت بهره برده است؛ زیرا کل بشریت را به دور از فرقه‌گرایی و نژادپرستی تحت تأثیر قرار می دهد که باعث می‌شود انسان در کانون تفکر آنها باشد. اشباع به ارتقای سطح اقناع کمک می‌کند و از طریق تکرار در فرآیند تشویق پدیدار می‌شود؛ به طوری که هر فردی با آن احساس می‌کند که هدف گفتار است، این شمولیت نیز در سخنرانی‌های سید حسن نصرالله وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)