نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية
المؤلفون
1 طالبة علوم وتربية ، نهج البلاغة ، جامعة بيام نور
2 أستاذ مساعد في علوم القرآن والحديث، جامعة بيام نور، طهران، إيران
المستخلص
توزيعالدخل عبارة عن توزيع الثروة والممتلكات بين أفراد المجتمع والقطاعات الاقتصادية المختلفة، وقد اهتم بهذا الموضوع معظم الحكومات ضمن تخطيطاتهم الاقتصادية. أحد الأنظمة الاقتصادية في العالم الراهن هو النظام الاقتصادی الرأسمالي، الذي يقوم على أساس الفردية والحرية والملكية الخاصة. يُعَدُّ العامل الطبيعي والملكية الخاصة والسوق الحر من أهم عناصر توزيع الدخل في هذا النظام. بناءً على ذلك، فإنّ المصالح الشخصية في هذا النظام أهم من العدالة الاجتماعية و التوزيع العادل. إنّ الأزمات التي حدثت في هذا النظام، مثل أزمات عامَی 1929 و 2008 في أمريكا، تُظهِرُ أنّ هذا النظام لايمكن أن يشمل جميع الطبقات الاجتماعية في مسألة توزيع الدخل. من ناحية أخرى، تُظهِرُ دراسة حكم أمير المؤمنين(ع) فاعلية استراتيجيات الإمام في مجال التوزيع العادل للدخل لجميع الطبقاتالاجتماعية ذات الارتباط الأخلاقي والإنساني، وهو ما تستطيع الحكومات الدينية المعاصرة الاستفادة من هذه الاستیراتیجیات واستخدامها كحل لقضية توزيع الدخل، تسعی هذه الدراسة من خلال شرح مبادئ وأهداف النظام الرأسمالي ومبادئ توزيع الإمام علي(ع) وأهدافه ومعاييره أن تدرس إمكانية الاستفادة من استراتيجيات الإمام(ع) لحل هذه المشكلة. تظهر النتائج أن هدف النظام الرأسمالي في توزيع الدخل ينحصر في الحصول علی قسم أکبر من الربح، لكن هدف الإمام(ع) بالإضافة إلى إقامة العدالة الاجتماعية، هو تعزيز ثقافة التضحية بالنفس والتسامح بين الناس. اعتمد أميرالمؤمنين(ع) استراتيجيتين أساسيتين لتحقيق هذا الهدف؛ الأول هو التعاون والتكافل العام، و الذي تم تنفيذه أثناء خلق ثقافة التعاون ومراقبة الأعمال والسوق. والثاني هو توفير الرفاه الاجتماعي ورفع الناس إلى مستوى الاكتفاء، والذي تم من خلال جباية الضرائب وإدارتها وإنشاء القطاع العام والاستثمارات الحکومية.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
راهکارهای توزیع درآمد بر پایه گزارشها از سیره و کلام امام علی(ع) در مقایسه با نظام سرمایه داری
المؤلفون [Persian]
- عاتکه اصل نژادی 1
- زهرا خیراللهی 2
- ناصر نیستانی 2
1 دانشجوی رشته علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه پیام نور
2 استاديار گروه علوم قرآن و حديث، دانشگاه پيام نور، تهران، ايران
المستخلص [Persian]
توزیعدرآمد به معنی تقسیم ثروتها و اموال، بین افراد جامعه و بخشهایمختلف اقتصادی است که سیاستگذاری در نحوه اجرای آن از جمله دغدغههای اغلب حکومتها ذکر میشود. یکی از نظامهایاقتصادی جهانمعاصر، نظامسرمایهداری است که بر اساس فردگرایی، آزادی و مالکیتخصوصی بنا شده است. مهمترین عناصر توزیعدرآمد در این نظام، عاملطبیعی، مالکیتخصوصی و بازار آزاد تعریف شده است. بر این اساس منافعشخصی، بیشتر از عدالتاجتماعی و توزیععادلانه اهمیت دارد. بحرانهای بوجود آمده در این نظام، همانند بحران 1929م و 2008م در آمریکا گویای آن است که این نظام، نمیتواند همه طبقاتاجتماعی را در مسئله توزیعدرآمدها لحاظ نماید. از طرفی، مطالعه سیاستهای توزیعدرآمد در حکومت امیرالمؤمنین(ع) گویای کارایی راهبردهای امام در حوزه توزیععادلانه درآمد برای همه طبقاتاجتماعی با پیوست اخلاقی و انسانی است که حکومتهایدینی معاصر از جمله ایران میتواند به عنوان راهگشایی در موضوع توزیعدرآمد عادلانه از آن استفاده کند. این مقاله سعی کرده با تبیین اصول و اهداف نظامسرمایهداری، و اصول، اهداف و معیارهای توزیعی امام(ع)، راهبردهایامام(ع) در توزیععادلانهدرآمد را بررسی کند. یافتهها نشان میدهد هدف نظامسرمایهداری در توزیعدرآمد، حداکثر نمودن بازده سود است، ولی راهبرد امام(ع) با توجه به سیره و کلام آن حضرت(ع)، علاوه بر برقراری عدالت اجتماعی، ترویج فرهنگایثار و مواسات در بین مردم است. امیرالمؤمنین(ع) جهت رسیدن به این هدف دو راهبرد اساسی را اتخاذ نمود؛ اولی؛ همیاری و تکافلعمومی که ضمن فرهنگسازی همیاری، نظارت بر حوزه کسبوکار و بازار صورت میگرفت. دومی؛ تأمین رفاه اجتماعی و رساندن مردم به حد کفاف بود که با ساماندهی مالیات و مدیریت آن و سرمایهگذاریهای دولتی انجام میشد.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- توزیع درآمد
- نظام سرمایه داری
- اقدامات اقتصادی امیرالمؤمنین(ع)
- تکافل
- همیاری عمومی
- ضمان اعاله
)