نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية
المؤلفون
1 أستاذ مساعد في قسم اللغة العربية وآدابها بجامعة سمنان، إيران؛ hkeshavarz@semnan.ac.ir
2 ماجستیر فی الترجمة العربیة، جامعة سمنان، إیران
المستخلص
تعتبر الإشارة الدلالیة من الموضوعات الجدیدة فی النقد الأدبی حیث یکون لهذا العلم تطبیقات عدیدة فی تحلیل النصوص المختلفة وفهم کیفیة إنشاء النصوص وفهم المعنى الکامن فی النص.فی أیامنا هذه، یغطی علم السیمیائی- الدلالی مجالات أبعد من السیمیائیة الکلاسیکیة والبنیویة.فی هذه المباحث الجدیدة لقد أفسح الإثبات الدلالی وتجمید الإشارات مجالًا للإشارات الجاریة والمتکثرة والدینامیکیة.یعتبر نصّ نهج‌البلاغة الاختیار الأدبی الأعلى لخطاب الإمام علی (ع) الذی تم تشکیله على مستویات مختلفة وبتراکیب لغویة مختلفة. هذه الخطب بسبب وجود عناصر لغویة وأدبیة وامتلاک طبقات مفاهیمیة وإیضا مکانتها الخاصة وبالرغم من قصر حجمها لدیها القدرة على أن یتم دراستها من خلال نهج علم المعنی الدلالی وفی البعد الحسی الإدراکی للخطاب. فی هذا البحث، وباستخدام المنهج الوصفی - التحلیلی، تم توضیح کیفیة تشکیل نظام الخطاب فی خطبة التحکیم على أساس الحواس بمساعدة البعد الحسی -الإدراکی ولقد ظهر کیف تصبح الحواس الأساس الأساسی لتکوین الخطاب، ثم تم تقییم هذا البعد من الخطاب فی الترجمات المتوفرة من استاد ولی، جعفری ودشتی من أجل تحدید صحة ونقص ترجمة الإشارة الدلالیة فی ممر الترجمة المذکورة للوصول إلى الممر الدلالی. الخطاب السائد فی هذه الخطاب هو من نوع الخطابات الشائعة، وعلى مستوى وعی وعمل الناس والجماعات المؤیدة للنظام السیاسی العسکری والجماعات المعارضة له، وهو ما یسمى الخطاب النقدی. تعتبر بعض الإشارة الدلالیة لهذه الخطبة بمثابة الإشارة المرکزیة والعنق الرئیسی للخطاب والإشارات الأخرى تدور حول هذه الإشارة الدلالیة کإشارات عائمة.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تحلیل بُعد حسی - ادراکی گفتمان در خطبه حکمیت و نقد ترجمه‌های آن (نمونه پژوهش: استاد ولی، جعفری و دشتی)
المؤلفون [Persian]
- حبیب کشاورز 1
- مسعود سلماني حقیقی 2
1 استادیار، زبان و ادبیات عرب، دانشگاه سمنان، ایران؛ hkeshavarz@semnan.ac.ir
2 کارشناس ارشد، مترجمی زبان عربی، دانشگاه سمنان، ایران (نویسنده مسئول)؛ salmanihaghighi@semnan.ac.ir
المستخلص [Persian]
نشانه - معناشناسی یکی از مباحث نو در نقد ادبی است که در تجزیه و تحلیل انواع متون و فهم چگونگی تولید و دریافت معنا کاربرد بسیاری دارد. امروزه نشانه- معناشناسی حوزه‌هایی فراتر از نشانه‌شناسی کلاسیک و ساخت‌گرا را در برمی‌گیرد. در این دانش نو، ثبوت معنایی و انجماد نشانه‌ها جای خود را به نشانه‌های سیال، متکثر و پویا می‌دهند متن نهج‌البلاغه والاترين گزينه ادبي از گفتمان امام علي (ع) است که بر سطوح مختلف و با ساختارهای زبانی متفاوت شکل گرفته است. این خطبه علیرغم حجم کوتاه آن اما به دلیل به دارا بودن عناصر زبانی و ادبی و نیز برخورداری از لایه‌های مفهومی و موقعیت خاص آن، قابلیت این را دارد تا با رویکرد نشانه معناشناسی و در بعد حسی - ادراکی گفتمان بررسی شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، چگونگی شکل‌گیری نظام گفتمانی در خطبه حکمیت بر پایه حواس به کمک بُعد حسی– ادراکی، بررسی و نشان داده شد چگونه حواس مبنای اصلی شکل‌گیری گفتمان می‌شود، سپس این بعد از گفتمان در ترجمه‌های استادولی، جعفری و دشتی ارزیابی شد تا صحت و نقص ترجمۀ نشانه - معناهای حسی در دالان ترجمه مذکور برای رسیدن به راهروی معنایی، مشخص شود. گفتمان حاکم در این خطبه از نوع گفتمان‌های رایج، سطح آگاهی و عمل مردم و گروهای موافق و مخالف نظامی سیاسی است که گفتمان انتقادی نامیده می‌شود. برخی از نشانه‌های معنایی این خطبه به عنوان دال مرکزی و گلوگاه اصلی گفتمان به شمار می‌رود و سایر نشانه‌ها به عنوان دال‌های شناور حول این نشانه‌ها می‌چرخند.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- نشانه-معناشناسی
- نظام گفتمانی
- بُعد حسی– ادراکی
- خطبة حکمیت
- نقد ترجمه
)