نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية
المؤلفون
1 استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 مدرس، قسم الشریعة الإسلامية بجامعة بیام نور، طهران، إیران
المستخلص
یُعدّ التعریف بشروح نهج‌البلاغة من خلال المناهج والاتجاهات المختلفة وسیلةً للوصول إلی أفضل طرق شرح نهج‌البلاغة. والقضیة الأساسیة التي یبحث عنها هذا البحث، هي التعریف بطریقة شرح علي بن ناصر السرخسي في شرحه «أعلام نهج‌البلاغة». یتطرق هذا الشرح في مجلد واحد، إلی معاني المفردات والألفاظ المشكلة والغریبة في كلمات الإمام أمیر المؤمنین لیقوم بإیضاحها وشرحها مستفیدًا من آراء اللغویین والآیات القرآنیة والأحادیث النبویة وأشعار العرب. كما أنه خلال شرحه الموسوم بسمة الاختصار یستفید من الآیات والروایات النبویة ویناقش القضیة المهدویة والشعر والأحداث التاریخیة والفلسفیة- الكلامیة كذلك یعتني في شرحه بنسخ نهج‌البلاغة الأخری وبتعلیقات السید الرضي والشروح السابقة. السرخسي لم یذكر جمیع عبارات نهج‌البلاغة في شرحه بل یقتصر علی العبارة التي ینوي شرحها. كما أنه وبسبب جنوحه ومقدرته علی تبیین القضایا اللغویة والصرف والنحو والبلاغة، نجد أن هذه الجوانب تطغی علی سائرالقضایا ویأخذ أسلوبه في الشرح صبغة أدبیة. یهدف هذا البحث باستخدام المنهج الوصفي أن یدرس منهج السرخسيّ في شرحه كلام الإمام أمیر المؤمنیین @في كتاب نهج‌البلاغة.
الكلمات المفتاحیة: تبیین منهج شروح- نهج‌البلاغة- أعلام نهج‌البلاغة- الشرح اللغوي-الأدبي علي بن ناصر السرخسي
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
روش‌شناسی شرح اعلام نهجالبلاغه «علی بن ناصر سرخسی»
المؤلفون [Persian]
- رضا حاجیان حسین آبادی 1
- ناصر صادقیان 2
1 أستاذ مساعد في قسم العلوم القرانیة والحديث بجامعة بيام نور،طهران، إيران
2 مربی ، گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور ، تهران ایران
المستخلص [Persian]
معرفی وشناساندن شروح نهجالبلاغه با روشها ورویكردهای مختلف برای دستیابی به بهترین روش در شرح نهجالبلاغه میباشد. مسأله اصلی این نوشتار شناسایی شیوه شرحنگاری علی بن ناصر سرخسی در شرح اعلام نهجالبلاغه است. شرح اعلام نهجالبلاغه در یك جلد معانی واژگان والفاظ مشكل سخنان حضرت علیعلیهالسلام را با استفاده از نظر لغویان، آیات قرآن، احادیث نبوی واشعار عرب تبیین كرده است. شرحی موجز كه با استفاده از آیات قرآن وروایات پیامبرصلیاللهعلیهوآله، توجه به مباحث مهدویت، شعر، بیان وقایع تاریخی ومباحث فلسفی ـ كلامی نگاشته شده است. علاوه برآن به نُسَخ دیگر نهجالبلاغه وتعلیقههای سیدرضی در شرح توجه شده، همچنین شارح از شروح قبل از خود به خوبی استفاده كرده است. سرخسی تمام عبارات نهجالبلاغه را در متن شرح نیاورده وفقط عباراتی كه در صدد شرح آنها بوده را ذكر كرده است. اطلاعات وتلاشهای شارح در مباحث لغوی، صرف ونحو وبلاغت وتوجه خاص به آن جنبهها، شرحی لغوي وادبي را به وجود آورده به طوریكه ديگر ويژگيها را تحتالشّعاع قرار داده وتوجه وكاربست دیگر موضوعات در راستای بهرهگیری وتبیین واژگان بوده است. این مقاله به روش توصیفی به بررسی روش سرخسی در تبیین وشرح كلام حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه میپردازد.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- روش‌شناسی شروح
- نهجالبلاغه
- أعلام نهجالبلاغه
- شرح لغوی- ادبی
- علی بن ناصر سرخسی
)