نوع المستند : المجلة العلمية البحوثية

المؤلف

أستاذ مساعد فی قسم العلوم القرانیة والحدیث بجامعة طهران، ایران

المستخلص

تم استخدام السیاحة فی المصطلحات القرآنیة بمعنی التجول والسفر حیث اعتبرت السیاحة أمرًا جدیر بالثناء وممدوح شریطة أن تکون هادفة وأن تکون ضمن إطار الکمال البشری. والإمام علی (ع) کمفسر القرآن الکریم لقد أدلى بتصریحات قیمة فی تعزیز وتطویر السیاحة. ففی هذا المقال نحاول جمع بعض هذه التصریحات. فاهتم الإمام علی (ع) بالتجول والسفر ودعوة آخرین باستمرار للاستکشاف والسفر بشکل هادف ومفید حیث وصفه الرسول الکریم (ص) کسائح الأمة الإسلامیة. أن فلسفة وأسباب السیاحة من وجهة نظر الإمام علی (ع) هی البصیرة وزیادة المعرفة، التی ورد ذکرها فی عدة کلمات. فإن التعلم والعقاب والاقتراب من الله والتخلص من الحزن وزیادة المعرفة ونشر الثقافة الدینیة والوحدة والتضامن والصحة والرفاهیة والازدهار الاقتصادی هی من الإنجازات التی یمکن ملاحظتها فی کتاب نهج‌البلاغة باستخدام کلمات والمواضیع الطویلة والجیدة والعمیقة. وفی هذا الموجز، سنحاول شرح الأبعاد المختلفة للسیاحة الدینیة بالاعتماد علی آراء أمیر البیان، أمیرالمؤمنین (ع).

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

گردشگری دینی در سیره علوی

المؤلف [Persian]

  • محمود واعظی

استادیار، علوم قران و حدیث، دانشگاه تهران، ایران؛

المستخلص [Persian]

گردشگری که در اصطلاح قرآنی با واژه های سیر و سیاحت مورد استفاده قرار گرفته است، امری است ستوده و ممدوح به شرطی که به صورت هدفمند و در چارچوب کمال انسانی باشد. امام علی ع به عنوان مفسر قرآن کریم بیانات ارزشمندی در ترویج و توسعه گردشگری داشته‌اند که این قلم تلاش بر گردآوری آن دارد. امام ع نه تنها به سیرو سیاحت و امر گردشگری اهتمام داشتند و پیوسته دیگران را به کاوش و گردش هدفمند و عبرت آمیز فرا می‌خواندند بلکه این سیره در وجود ایشان به سطحی رسید که رسول اکرم(ص) ایشان را به عنوان سیاح امت اسلام معرفی فرمودند. فلسفه و چرایی گردشگری بر اساس بیان امام ع همان بصیرت‌یابی و افزایش معرفت است که در کلمات متعددی به آن اشاره فرموده‌اند. عبرت‌آموزی، تنبه، تقرب به خدا، برطرف شدن غم و اندوه، شناخت هرچه بیشتر، گسترش فرهنگ دینی بیداری و وحدت و همبستگی، صحت و سلامتی و نشاط رونق اقتصادی از جمله دستاوردهایی است که این همه در کتاب بیداری و جامعه‌سازِ نهج‌البلاغه شریف با عبارات و مضامین بلند، روان و عمیق دیده می‌شود. در این مختصر بر آنیم تا با تکیه بر آرای نورانی امیر بیان امیرالمومین ع ابعاد مختلف گردشگری دینی را تبیین کنیم.
 
 

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • نهج‌البلاغه
  • گردشگری دینی
  • امام علی ع
القرآن الکریم.
نهج‌البلاغة.
الآمدی، عبدالواحد التمیمی (۱۹۸۷)، غرر الحکم و درر الکلم، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات.
ابن أبی الحدید، عزالدین عبدالحمید بن هبة الله (۱۹۹۹)، شرح ابن أبی الحدید، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، انتشارات دار احیاء الکتب العربیة.
ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا، طهران، دار جهان للنشر.
ابن شعبة، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول (ص)‏، قم، معهد النشر الإسلامی التابع لجمعیة المعلمین.
أبی الحسین احمد بن فارس بن زکریا (۱۹۸٤)، معجم مقاییس اللغة، قم، انتشارات مکتب نشر.
أبی سالم کمال الدین محمد بن طلحة (۱۹۹۹)، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، بیروت، موسسة البلاغ.
اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، طهران، دار الکتب الاسلامی.
برقى، احمد بن محمد، المحاسن، قم، انتشارات دار الکتب الاسلامیة.
حویزى، عبد علی بن جمعة‏، تفسیر نور الثقلین، قم، دار اسماعیلیان للنشر.
راغب اصفهانی، أبی القاسم الحسین، المفردات فی غریب القرآن، طهران، منشورات مکتب النشر الإسلامی.
رضا، محمد رشید بن علی (۱۹۹۰)، المنار، انتشارات الهیئة المصریة العامة للکتاب.
سعدی شیرازی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله، کلیات شیخ سعدی، من تصحیح محمد علی فروغی، تهران، انتشارات موسسة مطبوعاتی علمی.
صدوق، ابی جعفر محمدبن علی، (۱۴۲۳)، من لایحضره الفقیه، من تصحصح علی اکبر الغفاری، دفترانتشارات اسلامی.
طباطبایى سید محمد حسین (۱۹۹۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزة علمیه.
طبرسی، امین الاسلام، مجمع البیان، بیروت، انتشارات مکتبة الحیاة.
طریحى، فخر الدین بن محمد (۱۹۹۶)، مجمع البحرین، مصحح: حسینى اشکورى، احمد، طهران، دار مرتضوی للنشر.
طوسى، محمد بن حسن (د. تأ)، الأمالی للطوسی‏، مصحح: قسم الدراسات الاسلامیه موسسة البعثة‏.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، تهذیب الاحکام، طهران‏، انتشارات دار الکتب الاسلامیة
عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، مصحح: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث‏، قم‏، انتشارات موسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
عبد الباقی، محمدفؤاد (۱۹۸۵)، المعجم المفهرس لالفاظ القران الکریم، القاهرة، انتشارات دار الکتب المصریة.
قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس القرآن، طهران. انتشارات دار الکتب الاسلامیة.
کلینى، محمد بن یعقوب (د. تأ)، الکافی، ‏انتشارات دار الحدیث للطباعة و النشر، قم.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،  مصحح: علوی، عبد الزهراء،  بیروت، معهد الوفاء للنشر.
www.ahlalhadeeth.com